Mareşal Fevzi Çakmak’ın Büyük Dedesi’nin Mezarı ve Evi

Mareşal Fevzi Çakmak’ın dedesi Derviş Hüseyin Kaptan Çanakkale’de yaşadı ve 117 yaşında vefat etti. Sekiz Padişah gördü. Mezarı Çanakkale’dedir.  Mareşal Fevzi Çakmak’ın hayatında Çanakkale’nin önemli bir yeri vardı. Mareşal Fevzi Çakmak’ın Çanakkale ile bağlantısı ailesinden kaynaklanmaktaydı. Fevzi Çakmak daha ilk gençlik yıllarında Çanakkale’yi yakından biliyordu. Meslek olarak askerliği seçen Fevzi Çakmak, önce Kuleli Askeri Lisesi’ne (1890-1893) daha sonra da Harbiye Mektebi’ne (1893-1896) devam etti. Harbiye Mektebi sıralarda ve özellikle de Erkan-ı Harbiye Mektebi’nde (1897-1898) (Kurmay Subay Okulu) okurken sık sık vapurla okulun tatil günlerinde İstanbul’dan Çanakkale’ye gelirdi. Fevzi Çakmak’ın büyükbabası Çanakkale’de oturuyordu ve O, büyükbabasını çok severdi. Büyükbabası adeta bir tarihti ve onun anlattıklarını can kulağıyla dinlerdi. Fevzi Çakmak’ın büyükbabası, Derviş Hüseyin Kaptan 18.yüzyılın sonlarına doğru 1781/1782 yılında Limni’de doğmuştu. Ailesi aslen Balıkesir’in Çakmak Köyü’ndendi. Derviş Hüseyin Kaptan; babası Hacı Ali Kaptan ve dedesi Hacı Halil gibi denize âşıktı. O nedenle Büyükbabası Hacı Halil Kaptan ve babası Hacı Ali Kaptan gibi “kaptan” olmayı kafasına koydu. Çok uzun boylu, güçlü ve çok sağlıklı bir insan olan Derviş Hüseyin, ömrünün yetmiş yılını aralıksız Karadeniz, Marmara ve Ege Denizi’nde kaptanlık yaparak geçirdi. Artık çok yaşlandığında kaptanlığı bıraktı ve deniz özlemini Çanakkale sahilindeki evinden denizi seyrederek gidermeye çalıştı. Çanakkale’ye yerleşmesindeki amacı zaten denizden yine uzak kalmamaktı. Denizci dostları ile sohbet eder, onlara denizlerde yaşadığı maceralarını anlatırdı.  Derviş Hüseyin Kaptan Çanakkale’de yaşarken çocuklarının, torunlarını ve tanıdıklarının kendisini ziyaret etmelerinden çok memnun olurdu. Torunları Fevzi Çakmak ve kardeşi Mehmet Nazif Çakmak’ı çok severdi.  Onlarla gurur duyardı. Çünkü her ikisi de askerlik mesleğini seçmişti. Fevzi Çakmak’ın “Muhtar” ve “Sami” adlarında iki erkek kardeşi daha dünyaya gelmiş, onlar da askerlik mesleğini seçmişlerdi. Derviş Hüseyin Kaptan, Fevzi Çakmak ve kardeşlerinin vatan için yaptıkları büyük hizmetleri göremeden yaşamını yitirdi. Derviş Hüseyin Kaptan; Sultan I.Abdülhamit, Sultan III. Selim, Sultan IV. Mustafa, Sultan II. Mahmut, Sultan Abdülmecit, Sultan Abdülaziz, Sultan V.Murat ve Sultan II. Abdülhamit dönemi olmak üzere tam sekiz padişahı gördü.  Fevzi Çakmak’ın büyükbabası Derviş Hüseyin Kaptan 1898 yılında Çanakkale’de vefat ettiğinde 117 yaşındaydı ve Çanakkale’ye gömüldü. Derviş Hüseyin Kaptan’ın Çanakkale’de bulunan mezar taşında “Türkiye Cumhuriyeti Büyük Erkan-ı Harbiye Reisi Müşir Fevzi Paşa Hazretlerinin Büyükbabaları Bahriye Kolağalarından Limnili Hacı Derviş Hüseyin Kaptan’ın Ruhuna Fatiha, vefatı 1315”(1898) yazmakta. Hüseyin Kaptan’ın mezarı 1933 yılında yeni yerine taşınırken Çanakkale’de devlet töreni düzenlendi.

Savaş dönemlerini bir tarafa bırakırsak, Mareşal Fevzi Çakmak Cumhuriyet döneminde ilk kez 27 Temmuz 1936 günü saat 17.00’de Tınaztepe torpidosu ile beraberinde Ordu Komutanı Orgeneral Fahrettin Altay olduğu halde geldi. Mareşali ve Çimenlik İskelesi’nden karaya ayakbastı. Çakmak’ı Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanı Tümgeneral Hüsnü Kılkış, Vali Nizamettin Ataker ve Belediye Başkanı Osman Tevfik Bey ile diğer yetkililer karşıladı. Bütün subaylar, memurlar ve binlerce kişi Mareşal Fevzi Çakmak’a sevgi gösterisinde bulundular. Mızıka eşliğinde bir bölük asker resmi selam durdu. Mareşal Çakmak, Çimenlik Kalesi’nde piyade, topçu ve diğer askeri birlikleri teftiş etti. Sonra da Belediye Gazinosu’na giderek bir süre dinlendi ve Validen Çanakkale’nin durumu hakkında bilgi aldı. Daha sonra otomobille uçak ve jandarma birliklerine giderek onları teftiş etti. Geceyi Vilayet Konağı’nda geçirdi. Mareşal’in bu ziyareti üç gün sürdü. Mareşal ziyareti sırasında sessiz sedasız büyük dedesi Derviş Hüseyin Kaptan’ın mezarını da ziyaret etti ve Çanakkale’den ayrıldı.

Bugün Mareşal Fevzi Çakmak’ın büyük dedesinin mezarı yalnız bir halde Çanakkale Eski Şehir Mezarlığında; yaşadığı söylenen ev ise Çanakkale il merkezinde Fevzipaşa Mahallesi Büyük Cami Sokakta harabe durumundadır.