Lapseki’nin Üzümü Yıllar Önce İstanbul’a Nasıl Ulaşırdı?

Lapseki tarım potansiyeli yüksek bir ilçedir. Tarımsal potansiyelin değerlendirilmesi ancak ulaşımın sağlanması ile mümkündür. Cumhuriyetimizin onuncu yılında Lâpseki’nin en yetiştirilen tarımsal ürünlerin pazara ve özellikle de İstanbul’a ulaştırılmasındaki en önemli sorunu ulaşımdı. 1930’larda yıllık bir buçuk milyon kilo üzüm ve çeşitli tarımsal ürünler yetiştiren Lâpseki’de ulaşım imkânı çok kısıtlıydı. Yetiştirilen ürünler zorunlu olarak ancak yelkenli kayıklarla veya Gelibolu’ya uğrayan vapurlarla İstanbul’a sevk ediliyordu. Uzun süre beklemeye tahammülü olmayan kavun, karpuz ve üzümler çiftçi tarafından küfelere hazırlanır, genellikle havanın yelkenliler için uygun olmaması sebebiyle Gelibolu’ya geçilemezdi. Üzümler ve diğer yaş meyveler küfeler içerisinde çürürdü. Nefaseti kaybolurdu. Sonuçta denize dökülürdü. Üzümler de büyük zararlara uğrardı. Bu yüzden kayık batmak ve insan boğulmak gibi feci kazalar da meydana gelirdi. İstanbul’un üzüm ihtiyacının önemli bir kısmını temin etmekte olan ve İstanbullular tarafından da tanınmış Lâpseki üzümlerinin bu şekilde zorluklarla ve gereksiz masraflarla sevk edilmesi Lapseki’nin ekonomik hayatında da önemli etkiler gösterirdi. Kavun, karpuz yetiştiren çiftçi ve bağcılar emeklerinin karşılığını sırf ulaşımda yaşanan imkânsızlık ve zorluklar yüzünden alamazlardı. Bu sorunun çözümü Antalya ve İzmir’den gelen vapurların belirlenen günlerde hiç olmazsa hafta bir defa Lapseki İskelesi’ne uğramaları ile çözülebilirdi. Denizcilik İşletmeleri’nin (Seyrüsefain İdaresi) Lapseki’de acentesi da vardı. Lapseki’den yapılacak ihracatta İdare zarara uğramamıştı. Yıllardır yapılamayan Çanakkale-Lapseki yolu, Çanakkale Valisi Süreyya Bey, Lapseki Kaymakamı Necati Beylerin himayeleri ile ve fedakar köylülerin çalışmaları sayesinde bitirilme aşamasına gelmişti. Kış mevsiminde geçilemeyecek derece olan bu yoldan artık araba ve otomobiller serbest surette gidip gelmektedir. 36 kilometreden ibaret olan bu yolun 20 kilometresinin tesviyesi ve taşla döşenmesi bitmişti. Geriye kalan 16 kilometrenin tesviyesi yapılmış ve taş döşemesi kalmıştı. Hasat mevsiminin başlaması sebebiyle köylülerin kendiişleriyle meşgul olmaları sebebiyle taş döşemesi işi sonbaharda bitirilmek üzere tatil edilmişti. Bundan başka Lapseki-Çardak, Lapseki-Çiftlik, Lapseki-İlyasköy arasındaki yolların da tesviyesi yapılmış ve bir kısmının da taş döşemesi bitirilmişti. 8 ay içerisinde masrafsız 24 kilometrelik yol tamamlanmıştı. 40 kilometrelik yolunda tesviyesi gerçekleştirilmişti. Lapseki Kaymakamı Necati Bey, Cumhuriyet Halk Fırkası Reisi Hamdi Bey ve Lapseki Gençler Birliği Reisi İbrahim Bey, Umurbey Nahiyesi’ne giderek işsiz-güçsüz bir vaziyette oturan gençleri bir araya toplayarak Gençler Birliği teşkilatını kurmuşlardı. Bu girişimler sonucunda Lapseki’de 1933 senesi Sonbaharında iki yatılı okul açılmıştı. Bu okulların bütün malzemeleri ve iaşesi Lapseki Kaymakamlığı tarafından karşılanmıştı. Okul olmayan köylerden seçilecek en fakir çocukların bu okullarda okutulmaları için gerekli hazırlıklar yapılmıştı. Bunu duyan köylüler, çocuklarının açılan bu okullara gideceği için büyük bir sevinç içindeydiler.  Çünkü çocukları okursa kendi çektikleri sıkıntıları çocukları çekmeyecek ve vatana millete güzel hizmetler vereceklerdi. “Üreten köylü milletin efendisidir” diyen Atatürk ve onun düşüncelerini benimseyen Türk Milleti bütün zorlukları el birliği ile yenerek, üreticiden tüketiciye ürünlerini ulaştırabilmişti.