Çanakkale Lisesi’nin Açılışı

16 Eylül 1949 Cuma günü Çanakkale eğitim tarihi açısından önemli bir gündü. Çanakkalelilerin yıllardan beri özlemini duydukları lise işi halledildi. Çanakkale Ortaokulu liseye dönüştürüldü. Bu olay Çanakkale’nin kültür hayatı üzerinde çok önemli tesir yapacak ve birçok vatandaşın çocuklarını başka illerdeki liselere göndermek mecburiyetinden kurtaracaktı. Çanakkalelilerin yıllardan beri hasretini çektikleri lise, 30 Eylül 1949 günü açıldı. Açılışın gerçekleştirileceği gün Çanakkale halkı Cumhuriyet Alanında toplandı. Çanakkale Valisi, Müstahkem Mevki Komutanı, Belediye Başkanı tören alanında yerlerini aldılar. Tören okul öğrencilerinin söyledikleri İstiklal Marşı ile başladı. Peşinden Çanakkale’deki kültür kurumları Atatürk Anıtı’na çelenk koydular. Sonra Lisenin dış kapısı önünde toplanıldı.Burada Lise Müdürü Adnan Demirtaş, bir konuşma yaptı. Demirtaş, konuşmasına Atatürk’ün “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir” sözü ile başladı ve şöyle devam etti: “Bugünkü medeniyet ilim ışığı altında yükseldi. İlim, fen ve sanattan mahrum milletler yaşama hakkından mahrumdur. Cumhuriyet hükümetleri Türk vatanına, Türk gençliğine bu imkânı her şeyin üstünde bir cömertlikle verdiler. Bu yıl yalnız Çanakkale ilinin iki ortaokulu ile işte bugün memleket gençliğine kucağını açmış vaziyette duran liseyi hediye etmiş bulunuyor. Bu yeni kültür müessesemiz memlekete, Çanakkale’ye ve bütün insanlığa uğurlu olsun.”

Bundan sonra Çanakkale Valisi Raşit Demirtaş, bir konuşma yaparak lisenin Çanakkalelilere, gençliğe ve bütün vatana hayırlı ve feyizli olmasını diledi. Çanakkale Valisinin sözlerinin bitiminden sonra törene katılan resmi erkân ve halk lise binasına girdiler. Yol üzerinde genç liseliler misafirlere şeker ikram ettiler. Oldukça geniş olan Matematik ders salonuna geçildi. Burada Lise Müdürü Adnan Demirtaş, misafirlere Matematik öğretmeninin takdim etti. Matematik öğretmeni oldukça heyecanlıydı. Matematik öğretmeni lisenin açılmasından ve burada görev yapmaktan duyduğu sevinci dile getirdi ve lisenin açılması konusunda emeği geçenlere teşekkür etti.

Halil Dilmaç, Çanakkale Lisesi’nin açılması üzerine duygularını şöyle dile getirdi: “En büyük mürşit olan ilim yine onun (Atatürk’ün) emir ve kumandasında bir kültür savaşıdır. Gayet tabiidir ki her savaşın olduğu gibi bu savaşın da karargâhları, kurmayları, savaşçıları vardır. Karargâhları okullar, kurmayları öğretmenler, erleri öğrenciler fakat savaşçıları bütün bir millettir. Bu mukadder kültür savaşı hasis menfaatlerin sevk ve ircali ile milletleri birbirine düşüren savaşlar gibi beldeleri harap etmez, medeniyetleri yıkmaz. Bilakis beldeleri imar eder, medeniyetleri ihya eder, canlara can katar.”

1949 yılında Çanakkale’de lisenin açılması Çanakkale’nin kültür ve eğitim hayatında çok önemli bir aşamadır. Zira ekonomik durumları iyi olanlar ya da kısmen bu vaziyette bulunanlar maişetlerinden kısarak lise eğitimi için çocuklarını diğer vilayetlere gönderebiliyorlardı. Maddi durumu yerinde olmayan ailelerin çocuklarının eğitim hayatı ise sona eriyordu. Pek çok başarılı çocuk maddi imkânsızlık nedeniyle okuyamadığı için hem çocuklar hem de aileler kahroluyordu. O nedenle Çanakkale’ye bir lise açılması basit ve önemsiz bir şey değildir. Lisenin açılması Çanakkale’nin günlük hayatında etkileri yıllar geçtikçe anlaşılacak bir durumdu. Türkiye’nin 2.Dünya Savaşı’nın hemen peşi sıra Çanakkale’de lise açması Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik ve sosyal imkânlar düşünüldüğünde adeta bir başarıdır. Lise sadece içinde okuyan öğrenciler için bir ışık olmakla kalmayacak, bütün Çanakkale Vilayeti için bir eğitim kaynağı olacaktı. Çanakkale Lisesi 30 Eylül 1949 günü açıldı. İlk mezunlarını 1951 yılı Temmuz ayında verdi. 1951 yılında Çanakkale Lisesi’nin mezuniyet sınavlarına Çanakkale Lisesi’nden 11, dışarıdan da 9 genç müracaat etti.  Yapılan sınavlar sonucunda Çanakkale Lisesi’nden sadece üç genç mezun olabildi ve Çanakkale Lisesi ilk mezunlarını vermiş oldu. Mezun olanlardan Güler Poran birinci, Şükrü Yalçın ikinci ve Özer Öke de üçüncü oldular. Çanakkale Lisesi’nin eğitim hayatına başlaması üzerinden altmış sekiz yıl geçti. Yüzlerce genç liseden mezun oldu. Onlar, Atatürk’ün “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir” sözünü kendilerine rehber edinerek başta Çanakkale’nin sonra Türkiye’nin ve sonra da Dünyanın bilim, kültür, sanat, spor, iş ve siyaset hayatına pek çok katkılar sağladılar ve sağlamaya da devam etmektedirler. Yeni eğitim-öğretim yılı başlarken altmışsekiz yıl önce memleketimizin kültür ve eğitim hayatındaki yerini alan Çanakkale Lisesi’ni bu topraklara kazandıran insanları sonsuz saygıyla anıyorum.