İlçenin Antik Çağa ilişkin tarihi konusunda pek fazla bilgi bulunmamaktadır. Adanın en eski yerleşenlerin Plasglarelar olduğu bilinmektedir. Miltiades M.Ö. 500’de adayı Atina’ya bağladı. Roma egemenliği altına girinceye kadar Atina yönetiminde kaldı. 1455 yılında Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katılan Gökçeada, 1922/1923 yılları arasında yunan işgalinde kaldı. 1923 Lozan Antlaşmasına göre 22 Eylül 1923 tarihinde Türkiye Cumhuriyetine bağlandı. Ada son yıllarda turizme açılma konusunda önemli bir yol katetmiştir. Her yıl adaya gelen yerli ve yabancı turist sayısı artmaktadır. Gökçeada, vahşi doğasında göz alabildiğince uzanan kumsalları, pırıl pırıl denizi, ile yeşili ve maviyi birleştiren kendine has örgüsü ile geçmişle bugünün birlikte yaşandığı harika bir doğa güzelliği. Çeşitli kültürlerin buluştuğu adamızda camiler, kiliseler, manastırlar.
Eski Rum evleri ve modern mimari örnekleri bir arada bulunmaktadır. Ada 1456 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katılmıştır. Ada halkının Kaptan-ı Derya Barbaros Hayrettin Paşa'ya gösterdiği ilgiyi duyan Padişah Kanuni Sultan Süleyman adayı vakıf olarak ilan etmiş ve vergiden muaf kılmıştır. Balkan Savaşı yenilgisi sonucu ada, Yunanistan egemenliğine geçmiş, 1914 yılında İngilizler tarafından Deniz ve hava üssü olarak kullanılmıştır. 24 Temmuz 1923 Lozan antlaşması ile ada tekrar Türklerin eline geçmiştir. Adanın fiilen alınması 22 Eylül 1923'tür. Bu tarih adanın Kurtuluş günü olarak kutlanmaktadır. Gökçeada 289.5 Km2 yüzölçümünde, 95 Km kıyı şeridi uzunluğuna sahiptir. Kuzey - Güney uzunluğu 13 Km, Doğu - Batı uzunluğu 29.5 Km'dir. Gökçeada (Kuzulimanı), Çanakkale'den 32 Mil, Gelibolu Yarımadasındaki Kabatepe limanına 14 Mil, Bozcaada’ya 29 Mil, Ege Denizinde bulunan Yunan adalarından Limni'ye 16 Mil Semadirek adasına 14 Mil uzaklıktadır. Gökçeada çok engebeli, volkanik kütlelerden oluşmuştur. Ada'nın %77 si dağlık %12 si engebeli %10 ise ovadır.
Ada'nın Güney sahillerinde Akdeniz iklimi Kuzey sahillerinde ise Marmara iklimi sürmektedir. Hakim rüzgarlar lodos ve poyrazdır. Senenin büyük bölümünde rüzgarlar devamlılık sağlar. Gökçeada su kaynakları çokluğu bakımından dünyanın 4. adası durumundadır. 5 adet göleti, bulunan adamızda Zeytinli Köy Barajı adanın içme, kullanma ve sulama ihtiyacını büyük ölçüde karşılamaktadır. Ayrıca Şahinkaya - Dereköy, Aydıncık ve Uğurlu göletlerinden de tarım amaçlı sulamalar yapılmaktadır. Adanın güney sahilinde bulunan yaklaşık 1 km büyüklüğündeki Tuz Gölünde yapılan analizlerde, içerisinde bol miktarda kükürde rastlanmış olup çamur kürü tedavisi yapıldığında, romatizma, sedef, kireçlenme gibi hastalıklara iyi geldiği görülmüştür. Gökçeada ilçe Merkezi ve 7 köyden oluşmaktadır. Bu köyler Kaleköy, Eski Bademli, Yeni Bademli, Zeytinliköy, Tepeköy, Dereköy ve Uğurlu’dur.
1990 genel nüfus sayımına göre ilçe merkezi nüfusu 10.000, köylerin nüfusu 3000 civarında olup toplam nüfus yaklaşık 13.000 dir. Gökçeada oldukça karmaşık bir sosyolojik yapıya sahiptir. Adaya iskan suretiyle getirilip yerleştirilen Dereköy bağlısı Şahinkaya halkının kökeni Trabzon - Çaykara ilçesidir. Ada'ya yerleştirilen ilk iskan köyüdür.1984 yılında iki iskan köyü daha kurulmuştur. Bunlar Yenibademli ve Uğurlu köyleridir. Yeni bademli Isparta ilinden getirile 93 haneden 409 kişidir. Ayrıca bu köyde Karadeniz illerinden 25 balıkçı Ailesi daha iskan edilmiştir. Uğurlu köyü ise Muğla ve Burdur illerinden getirilen 100 haneden 457 kişidir. Ayrıca Bulgaristan göçmenleri için Şirinköy halen inşa edilmektedir. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca, Emlak Bankası A.Ş.'ne yaptırılan toplam 732 konut, 2 ticaret merkezi, ilkokul, sağlık ocağı tamamlanmış olup konutların Gökçeadalılara satışı gerçekleştirilmiştir. Ada'mızda 25 yataklı Devlet Hastanesi ile Sağlık Ocağı bulunmaktadır. Elektrik şebekesi denizaltı kablosu ile Enter konnekte sistemi bağlanmıştır. Tüm köylerde elektrik ve telefon vardır. İlçemiz ve Köylerinde bulanan 6 ilkokul, yatılı olarak eğitim veren Atatürk Anadolu Öğretmen Lisesi, Endüstri Meslek Lisesi, Lise ve ona bağlı ortaokul vardır. İlçemiz Halk Eğitim Merkezi ve ona bağlı Halk Kütüphanesi aynı binada hizmet vermektedir. Nüfusun % 95'i Okuma Yazma bilmektedir. Adamızda haftalık Gökçeada gazetesi yayınlanmaktadır. Adada T.C. Ziraat Bankası,T.C. İş Bankası, T.C. Halk Bankası olmak üzere hizmet veren üç banka şubesi de bulunmaktadır. İlçemizin ekonomik durumu, tarım, hayvancılık ve balıkçılığa dayanmaktadır. Ülkemizin tek yabani koyun potansiyeli olan adada, 1500 hektar ekilebilir arazi, 1990 hektar bağlık, 4000 hektar mera, 8000 hektar ormanlık alan vardır. Oldukça geniş bir alanı kaplayan zeytin ağaçlarından toplanan zeytinler işlemek üzere dışarıya gönderilmekte içeride kalanlardan da sabun üretilmektedir. Konumu itibarıyla zengin deniz ürünlerine sahip olan adada, her an taze balık bulunmaktadır. İstavrit, kolyoz, uskumru, sinarit, levrek, sazan, izmarit, sarpa, çipura, mercan, barbun balık çeşitleri balıkçı ailelerinin ekmek kapısıdır. İçeride tüketilmeyen balıklar, ada dışına da gönderilmektedir. Arıcılığın da yaygın Arıcılığın da yaygın olduğu adada, çam ve çiçek balı üretiminin yanında, bitki örtüsünü oluşturan kekiklerden, her derde şifa olan kekik balı da üretilmektedir.
Gökçeada, vahşi doğasında göz alabildiğince uzanan kumsalları, pırıl pırıl denizi, ile yeşili ve maviyi birleştiren kendine has örgüsü ile geçmişle bugünün birlikte yaşandığı harika bir doğa güzelliği. Çeşitli kültürlerin buluştuğu adamızda camiler, kiliseler, manastırlar. Eski Rum evleri ve modern mimari örnekleri bir arada bulunmaktadır. Aydıncık, Yuvalı, Yıldızkoy, Uğurlu, Gizli koy gibi daha bir çok irili ufaklı doğal plajlarda; sakin, gürültüden uzak temiz bir denizde mavinin keyfini, Tepeköy Çınaraltında, Marmarosta, tabiatla yeşille bütünleşmenin keyfini yaşamak mümkün. Kaleköyde, Semadirek siluetinin karşısında Belediye Tesisleri ve kıyı lokantalarında yenilen balıklardan sonra, Zeytinliköy’de içilen bir fincan dibek kahvesinin 40 yıl hatırında, serinlemek...Eski köy merkezlerinde Kaleköy; kalesi, kordonu, balıkçı limanı, çay bahçeleri, lokantaları, dalga ve rüzgarın etkisiyle şekillenmiş kayalıkları ve kıyı yerleşimiyle yaz gecelerinin hareketlendiği Semadirek manzaralı köydür. Eskibademli köyü; daracık köy yolları, sessizliği ve Adanın balkonu gibi ovaya kuş bakışı hakim olmasıyla görülmeye değer bir köydür.
Zeytinliköy; sivil mimari örnekleri, köy meydanı, kilise ve mastırları, çiçeklerle bezenmiş taşlı yolları görülmeye, otantik kahvehanelerinden yükselen dibek kahvesinin kokusu duyulmaya değerdir. Merkeze uzaklığı 3.5 km. dir. Yüksek bir tepenin üzerine kurulmuş olan Tepeköy de köy meydanı, sivil mimari örnekleri ve kilisesini görmenin yanında, yüzyıllardır köye bekçilik eden çınar ağacının altında serinlemek ve piknik yapmak da insana ayrı bir zevk verir. Dereköy; kilisesi, kahveleri ve sivil mimari örneklerini sergilemesinin yanında yüzlerce evin terkedilmişliği ile yalnızlık türküsü söylenen bir köydür.
Eşsiz doğa ve tarih dokusu olan Adada Yenibademli köyü yakınlarında, Kültür Bakanlığı, Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğünün izniyle 13.07.1996 en eski yerleşim birimlerinden olan Höyük kazısı çalışmalarına da devam edilmektedir. 2813 sayılı kanun ile tescil edilen höyük Hacettepe Üniversitesi, Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Anabilim Dalı Öğretim üyesi bilimsel danışmalığında üniversite öğrencileri ve Adalı vatandaşların çalışmaları ile M.Ö. 3000 yıllarına ait sur, ev temelleri, Erken Tunç, çağına ait seramikler, ağırşaklar, taş balta, silex ok ucu, perdah, ezgi taşları, yonga parçaları bulgularıyla Ada'nın en eski iskan tarihini aydınlatması, doğru ve batı dünyası arasında üstlendiği rolün belirlenmesi amaçlanmaktadır. Ev pansiyonculuğunun gelişmekte olduğu Ada da gelen yerli ve yabancı turistleri ağırlayabilecek kapasitede merkezde ve kıyı köylerinde olmak üzere konaklama yerleri mevcuttur. (Yaklaşık 1000 kapasite) Ev pansiyonculuğunun yaygın olduğu Ada da sevimli pansiyonlar, oteller hizmete açıktır. Pırıl pırıl denizi ile keşfedilmeye hazır gizli koyları, plajlarıyla mavi düşkünü her türlü ziyaretçiye sakin ve temiz bir ada da dinlenme imkanı sağlamakta olan Ada da kara ve su altı avcılığı da rağbet görmekte. Zengin deniz ürünleri ile amatör ve profesyonel avcılarında avlanmasına müsait kayalık koylarında dalmak, balık tutmanın zevkine varmak, keklik, tavşan, çulluk, ördek, kaz gibi av hayvanları ile kara avcılığı yapmak, yüksek dağları ve tepeleri ile dağ sporu, rüzgarlı, günlerinde su kayağı ve sörf yapmaya da müsait olan ada da deniz mevsimi üç ay sürmekle beraber; rüzgarlı havalar da bile denize girmek için sakin ve durgun bir deniz köşesi bulunur.
Ada'nın ulaşımı deniz yoluyla yapılmaktadır. Türkiye Denizcilik İşletmelerine ait iki adet feribotla: Çanakkale Limanından saat 16.00'de Tekirdağ Feribotu, Eceabat Kabatepe Limanı'ndan saat 11.00 ve 19.00'da Kınalıada Arabalı Vapuru ile olmak üzere iki sefer olarak ulaşım sağlanmaktadır. Ayrıca 1200 metre pist uzunluğu olan Askeri amaçlı olmakla birlikte sivil havacılığa da açık hava alanı mevcuttur.Turizm yönünden henüz emekleme devresinde olan Adamız, denizinin temizliği, doğasının bozulmamış oluşu ve sakinliği ile aranan bir tatil beldesi olma yolundadır. Gökçada'ya ulaşım ise Kabatepe Feribot iskelesinden GESTAŞ A.Ş firmasına ait feribotlarla sağlanmaktadır.
(GÖKÇEADA İLE İLGİLİ GENİŞ FOTOĞRAF ARŞİVİ İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNKİ TIKLAYINIZ)
Çanakkale Muharebeleri Esnasında Gelibolu Yarımadasından Çalınan Arkeolojik Değerler
Yazıyı Okuyun
