Kütüphanede Masalarda Mezar Taşlarını Sergiledi

3. Uluslararası Çanakkale Bienali’nde gerçekleştirilen ilginç performans etkinliğinde Sanatçı Ani Setyan, Çanakkale Savaşı’nda hayatını kaybeden gayrimüslimlerin isimlerinin yer aldığı mermer taşlarını kütüphanede masalarda sergiledi. Çanakkale’de Korfman Kütüphanesi’nde gerçekleştirilen etkinlikte açılışa gelen konuklar masalarda kitap yerine mezar taşlarını görünce şaşkınlıklarını gizleyemediler. Sanatçı Ani Setyan, “Eksik Liste” adını verdiği çalışmasında Çanakkale Savaşı sırasında hayatını kaybeden gayrimüslimlerin isimlerini araştırdığını ve bunların bir kısmını tespit ettiğini belirterek; “Bu zamanda eksiksiz bir tarih kitabı yazmak çok zor. Ben de bu kapsamda yıllardır değişik kaynaklardan duyduğum Çanakkale Savaşı’nda şehit olan gayrimüslimleri araştırmak istedim. Kimdi bu insanlar? Araştırmaya başladığımda gördüm ki internet ortamında birçok farklı liste karşıma çıktı. Bugüne kadar sözlü tarih çalışmalarında adı geçen ve aklımın bir kenarına yazdığım isimlerin listelerde olmadığını gördüm. Bazı listelerde bu yüzden Çanakkale Savaşı’nda hayatını kaybeden gayrimüslimler ile ilgili fazla isme rastlayamadım. Bu listelerde eksik bulduğum kayıpları bir tarihçi titizliğinden uzak durarak eklemek istedim. Kitaplarda adı geçen birkaç isim ve internet kanalı ile ulaşabildiklerimi harmanlayarak kendi listemi oluşturdum ve bunları Korfman Kütüphanesi’nde sergilemek istedim. Bu tarihi bir araştırma değil, sadece bu ülkede yaşamış, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmuş, adına gayrimüslim denmiş insanların varlığını, herhangi bir birimde ismi her nasıl geçmişse yazılması arzusunu taşımaktan ibaret” dedi. Yaptığı araştırma sonunda Çanakkale Savaşı’nda hayatını kaybeden 103 gayrimüslimin ismini belirlediğini ve bunlarında 52 tanesinin isimlerini15x25 ebadındaki mermer mezar taşlarına yazdırarak bunları kütüphanede masalarda sergilediğini belirten Ani Setyan, “Çanakkale Savaşı’nda hayatını kaybedenlerin içinde yer alan bu isimlerin eksik olduğunu düşündüğüm için böyle bir çalışma yapmak istedim. Kütüphaneye gelerek masalarda mezar taşlarını görenler baştan şaşırıyorlar. Ancak daha sonra bu kişilerin Çanakkale Savaşı’nda hayatını kaybedenler olduğunu öğrenince şaşkınlıkları gidiyor” dedi. (Haber:Ayhan ÖNCÜ)