Çanakkale’nin Jeotermal Potansiyeli Nasıl Değerlendirilecek?

CHP Çanakkale Milletvekili Bülent Öz, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’a Çanakkale’nin sahip olduğu Jeotermal potansiyeli hatırlatarak bu zenginliğin ülke ve Çanakkale ekonomisine kazandırılabilmesi için bakanlığının çalışmalarının ne aşamada olduğunu ve Çanakkale’deki sahalara ilişkin ne gibi çalışmalar yapıldığını sordu.

Çanakkale’deki Jeotermal sahaların var olan potansiyel değerlerin açığa çıkartılarak, kapasitenin artırılması durumunda on binlerce konutun jeotermal enerji ile ısıtılabileceğini ve elektrik enerjisi üretimine de ciddi katkı sağlayabileceğine vurgu yapan Öz, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na verdiği önergede Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak tarafından 12 maddelik soruların yazılı olarak yanıtlanmasını istedi. Konu ile ilgili yazılan soru önergesinde şu ifadelere yer verildi”Türkiye’nin sahip olduğu alternatif enerji kaynakları açısından jeotermal yadsınamayacak bir yer tutabilir. Jeolojik olarak Alp-Himalaya dağ oluşum kuşağında yer alan ülkemiz, genç tektonik dönemde kazanmış olduğu çok kırıklı yapısı ve geçirmiş olduğu volkanik faaliyetlerden dolayı jeotermal kaynaklar yönünden oldukça zengin bir konumdadır.

Jeotermal enerji kaynakları sıcaklık ve basınç değişkenlerine bağlı olarak başta elektrik üretimi olmak üzere, merkezi ısıtma olarak konutlarda ve sera ısıtmalarında, düşük sıcaklıklarda kültür balıkçılığı alanlarında, karbondioksit gazı elde edilmesinde, kuru buz, lityum, gübre, ağır su, hidrojen gibi kimyasalların üretimi, termal ve sağlık turizmi faaliyetlerinde kullanılabilmektedir.

Jeotermal enerji potansiyelimizin tamamının ivedilikle tespit edilerek, başta enerji üretimi olmak üzere, konut ısınması, entegre seracılık sistemleri ve termal tesislerin sayısı artırılmalı ve sağlık turizminin hizmetine sunulması önem arz etmektedir.  MTA’nın yeni jeotermal sahaları ekonomiye kazandırma açısından etüt ve sondaj gibi arama çalışmalarına daha fazla kaynak ayırması sağlanmalıdır.

Çanakkale ilimizde de çok sayıda Jeotermal alan bulunmaktadır. Bunlardan en çok bilinenleri; Ayvacık ilçesi Tuzla Jeotermal alanı, Küçükçetmi Jeotermal alanı, Ezine ilçesi Kestanbol – Akçakeçili Jeotermal alanı, Yenice ilçesi Hıdırlar Uyuz Jeotermal alanı, Kum Ilıcası Jeotermal alanı, Çan ilçesi Çan Jeotermal alanı, Çan – Etili Tepeköy Jeotermal alanı, Ozancık Jeotermal alanı, Biga ilçesi Kırkgeçit Jeotermal alanı, Lapseki – Kocabaşlar Jeotermal alanı, Bayramiç Külcüler ve Y. Palamut Jeotermal alanlarıdır. Bu jeotermal sahalarla ilgili olarak var olan potansiyel değerlerin açığa çıkartılarak, kapasitenin artırılmasına yönelik çalışmalara ilişkin olarak;

1- Çanakkale ilinde yukarıda ifade ettiğim Jeotermal alanlar dışında Jeotermal saha mevcut mudur? Çanakkale’de mevcut Jeotermal kaynakların geliştirilmesi ve yeni kaynak alanlarının aranmasına yönelik olarak 2002 yılından itibaren bakanlığınızca herhangi bir çalışma yapılmış mıdır? Bu meyanda Çanakkale’de MTA’nın yürüttüğü bir faaliyet bulunmakta mıdır?

2- Tuzla Jeotermal alanı Ayvacık ilçemize 15 km. Gülpınar Beldesine 7 km. ve Çanakkale merkeze 75 km. mesafededir. Sahada şuanda 4 kuyu bulunmaktadır ve kaplıca maksatlı kullanım söz konusudur. Sahadaki mevcut kuyu üretim miktarı ile 4500 konutun merkezi olarak jeotermalle ısıtılabileceği bir kapasitenin bulunduğu doğru mudur? Tuzla Jeotermal alanındaki mevcut kapasite ile kaç konutun merkezi ısıtması gerçekleştirilmektedir? Tuzla Jeotermal alanındaki teorik rezervuar sıcaklığının 213 °C olduğu ifade edilmektedir. Sahanın geliştirilmesi durumunda muhtemel jeotermal potansiyel ile 120.000 konut ısıtma ve 6000 dekar sera ısıtmasının yapılabilmesi mümkün müdür?

3- Ayvacık Küçükçetmi Jeotermal sahasında üretim veya araştırma kuyusu bulunmamaktadır. Basit kaplıca uygulaması bulunmaktadır. Bu sahada potansiyel değerin açığa çıkarılarak kapasitenin artırılmasına yönelik MTA’nın herhangi bir çalışması bulunmakta mıdır? Bu sahanın kapasitesi artırılarak Küçükkuyu Beldemizin merkezi olarak ısıtması sağlanabilir mi? Bu konuda bakanlığınızca yürütülen bir çalışma bulunmakta mıdır?

4- Ezine – Kestanbol Jeotermal sahasında 1 kuyu mevcut olup sahada 150 yatak kapasiteli bir kaplıca ve 4 dekarlık sera ısıtması yapılmaktadır. Bu sahada potansiyel değerin açığa çıkarılarak kapasitenin artırılmasına yönelik MTA’nın herhangi bir çalışması bulunmakta mıdır? Bu sahanın kapasitesi artırılarak Geyikli Beldemizin merkezi olarak ısıtması sağlanabilir mi? Sera ısıtma kapasitesi artırılabilir mi? Bu konuda bakanlığınızca yürütülen bir çalışma bulunmakta mıdır?

5- Hıdırlar – Uyuz jeotermal sahasında doğal çıkışlar kaplıca maksatlı kullanılmaktadır. Bu sahada potansiyel değerin açığa çıkarılarak kapasitenin artırılmasına yönelik MTA’nın herhangi bir çalışması bulunmakta mıdır? Muhtemel teorik jeotermal potansiyel ile Yenice ilçesi ve Kalkım, Akçakoyun, Hamdibey beldelerinin jeotermal ile ısıtılması olanaklı mıdır?

6- Yenice Kalkım beldesine 6 km. mesafede doğal çıkış ısısı 67 - 69 °C sıcaklığında Kumılıcası jeotermal sahası bulunmaktadır. Sahada jeotermal üretim veya araştırma kuyusu bulunmakta mıdır? Sahada potansiyel değerin açığa çıkarılarak kapasitenin artırılmasına yönelik MTA bir girişimde bulunacak mıdır?

7- Çan Jeotermal sahasında 4 kuyu ile jeotermal su üretimi yapılmakta ve sahada belediye tarafından işletilen bir kaplıca bulunmaktadır. Muhtemel jeotermal potansiyelin açığa çıkarılması durumunda Çan ilçesinin jeotermal ile merkezi ısıtması mümkün müdür? Sahada potansiyel değerin açığa çıkarılarak kapasitenin artırılmasına yönelik MTA bir girişimde bulunacak mıdır? Yada MTA’nın Çan sahasında yaptığı bir çalışma mevcut mudur?

8- Çan – Etili’de doğal çıkış ısısı 30 – 52 °C olan ve tahmini teorik potansiyeli 165 °C olan bir Jeotermal saha mevcut olup ekonomik olarak kıymetlendirilmemektedir. Çan ilçesi Etili nahiyesine 8 km mesafede Ozancık’da doğal çıkış ısısı 65 °C olan bir saha mevcuttur. Bu sahaların kapasitesinin artırılmasına yönelik olarak ne gibi çalışmalar planlanmaktadır? Yürütülen bir çalışma bulunmakta mıdır?

9- Biga’ya 10 km mesafede bulunan Kırkgeçit’te doğal çıkış ısısı 52 – 65 °C olan ve tahmini teorik potansiyeli 106 °C olan saha mevcut olup ekonomik olarak kıymetlendirilmemektedir. Bu sahanın kapasitesinin artırılmasına yönelik olarak ne gibi çalışmalar planlanmaktadır? Bu sahanın jeotermal üretime geçirilmesi ile Biga’nın jeotermal enerji ile merkezi ısıtması mümkün olabilir mi?  

10- Lapseki ilçesine 10 km mesafede doğal çıkış ısısı 38,1 °C olan Kocabaşlar jeotermal alanında da kaplıca maksatlı kullanım dışında bir detay jeotermal çalışmanın olmadığı gözlemlenmektedir. Bu sahanın kapasitesinin artırılmasına yönelik olarak çalışmalar planlanmakta mıdır?

11- Çanakkale ilindeki jeotermal sahaların teorik potansiyellerinin açığa çıkarılması durumunda ülke ekonomisine elektrik üretimi, ısınmada kullanımın sağlanması, sera ısıtmasında faydalanılması gibi sağlayacağı ekonomik katkının boyutu ne olarak kıymetlendirilmektedir? Mevcut Jeotermal üretim kapasitesi ile Çanakkale’deki jeotermal sahalarda kaç MWe elektrik üretimi ve kaç MWt konut ısıtma kapasitesi vardır? "