Çanakkale’nin Asırlık Çınarı 101 Yaşında Hayatını Kaybetti

​Çanakkale’nin adeta yaşayan tarihi olan İzzet Melih Dilmaç, 101 yaşında hayatını kaybetti. 

Çanakkale’de Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) eski İl Başkanı, SODEP Çanakkale İl Örgüt Kurucu Başkanı, Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası’nın Yönetim Kurulu ve Eski Meclis Başkanı olan İzzet Melih Dilmaç, 1963 yılında  kurucusu olduğu Çanakkale Troia Festivali’nin 55. Yılında hayata gözlerini yumdu.

Müslim Çurgatay, Mehmet Alaattinoğlu, Hüseyin Ulularsan, Nejdi Kumkaleli ile birlikte anılacak olan 5 isimden biri olan İzzet Melih Dilmaç, Necippaşa Camii'nde ikindi namazına müteakip kılınan cenaze namazının ardından törenle son yolculuğuna uğurlandı.

TROİA FESTİVALİNİN HİKAYESİNİ BÜYÜK BİR HEYECANLA ANLATMIŞTI

Dile kolay tam 101 yaşında hayatını kaybeden İzzet Melih Dilmaç 10 Ağustos 1963 tarihinde ilk kez düzenledikleri Troia Festivali’nin nasıl ortaya çıktığını anlatırken adeta o günleri yaşamıştı. Birkaç arkadaşı ile bir araya gelerek Çanakkale’de bir festival yapma fikrini ortaya attıklarında herkesin kendilerine güldüğünü belirten İzzet Melih Dilmaç bakın festivalin kuruluş hikayesini nasıl anlatmıştı: “Bu Kale-i Sultaniye’den nice valiler, paşalar, kimler geldi geçti. Sorsanız bana acaba isimleri neydi? Anımsadığım geçmez üçü beşi. Çünkü bırakmadılar o  kubbede o hoş sesi. Size burada 2 validen söz etmek istiyorum. Bunlardan biri Çanakkale doğumlu ve Çanakkale aşığı 1958-60 yıllarında Çanakkale Valiliği yapan Fahrettin Akkutlu; diğeri de 1962-64 yılları arasında Çanakkale’de Valilik Yapan Hakkı Nevzat Baykal’dır. İkisi de hakkın rahmetine kavuştular. Kendilerine Allahtan rahmet diliyorum. 1960’lı yıllarda biz gençler bu kahramanlar diyarı güzel Çanakkale’nin tarihine ve doğa güzelliğine layık bir il haline gelmesi için neler yapabiliriz düşüncesinde hareket ediyorduk. Çanakkale kalkınsın, tarihine, şanına, şerefine ulaşsın düşüncesindeydik. Bu konuda da neler yapabiliriz onları düşünüyorduk. 1963 yılında Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı’na (ÇTSO) seçildim. Odaya geldim. Masamın üzerinde bir gazete vardı. Okumaya başladım. Gazetede yer alan “Bursa’da Festival Yapılacak” diye bir haber vardı. Birden kafam karıştı. “Neden Çanakkale’de de böyle bir festival olmasın?” dedim. Tarihi var. Doğa güzelliği var. Bakın karşıya. Deniz ile çam adeta birbirine sarılmış gibi yatıyor. Yakın tarihimize bakın. Atatürk bir güneş gibi Çanakkale’den doğdu. Çanakkale’de aydın insanları, tarihi, doğası her şeyi var. İşte bu gazete haberi bende Çanakkale’de festival kurma fikrini ortaya çıkardı” dedi.

“VALİYE FESTİVAL YAPACAĞIMI SÖYLEDİĞİMDE BANA “AKLINIMI KAÇIRDIN?” DEDİ”

Ticaret ve Sanayi Odası’ndaki odasından hızla o zamanki Vali Hakkı Nevzat Baykal’ın yanına gittiğini belirten İzzet Melih Dilmaç, “Hemen Ticaret ve Sanayi Odası’ndaki odamdan çıkıp doğru o zamanın Valisi Hakkı Nevzat Baykal’ın yanına gittim. Yanı çok kalabalıktı. “Çok önemli bir konu var. İçeriye haber verin görüşmem lazım” dedim. Hemen beni içeriye aldı. “Ne oldu İzzet bey. Hayrola” dedi. “Beyefendi ben Çanakkale’de bir festival yapacağım” dedim. “İzzet bey. Sen aklını mı kaçırdın. Festivalin ne olduğunu daha ben bilmiyorum. O kolay bir şey değil herhalde” dedi. Hakikaten o zamanlarda bu festival ve fuar bir Bursa’da bir de Denizli’de vardı. Ben kendisine” Olacak efendim” dedim. “Peki benden ne istiyorsunuz” dedi. “Sizden 5 bin lira para istiyorum” dedim. “Benim cebimde 5 bin lira falan para yok” dedi. “Ben sizden istemiyorum. Özel İdare’den bana borç versinler. 5 bin lira da Ticaret Odası’ndan para çıkaracağım. Toplam 10 bin lira para ile festivali Çanakkale’de yapacağız” dedim” şeklinde konuştu.

“ADINI NEDEN TROİA FESTİVALİ KOYDUK”

Festivali yapma kararı aldıktan sonra isminin Troia olması konusunda da açıklamalarda bulunan İzzet Melih Dilmaç, “ Neden festivalin adını Troia koyduk? Troia dünyaca tanınmış tarihi yer. O sebeple festivalin adının Troia Festivali olmasını istedim. Vali beyin yanından doğruca yakın arkadaşım rahmetli Avukat Cahit Altan beyin yazıhanesine gittim. O da çok meraklı ve benim gibi heyecanlı birisiydi. Ona da bu fikrimi anlattım. “Festivali yapalım mı?” dedim. “Yapalım” dedi. Kurucular arasına kimleri alalım dedim. O zamanlarda Çanakkale’de hep sosyal işlerde çalışan Jack Molinas isimli bir Musevi arkadaşımız vardı. Onu da çağırıp “onu muhasebeci yapalım” dedim. İşte Troia festivalinin başlama hikayesi böyle oldu” şeklinde konuştu.

“1 TABUR ASKERLE HALK BAHÇESİNİN ETRAFI 1 GÜNDE DİKENLİ TELLE ÇEVİRDİK”

Troia Festivali projesinin hayata geçmesinin ardından il merkezindeki bütün gençlerin ve bu işe gönül veren herkesin canla başla çalıştığını da belirten İzzet Melih Dilmaç, “Festivali Halk Bahçesi’nin bulunduğu yerde yapma kararı aldık. Burada herkes ellerinde kazma küreklerle bir amele gibi çalıştı. Burada satış yapacak, ya da ürünlerini sergileyecek yerleri yapmak için çalışmalar devam ederken festivalin açılacağı günün bir gün öncesi birde baktık ki, festivali yapacağımız Halk Bahçesi’nin etrafı tamamen açık. Festivali yapmak için 5 bini Özel İdare’den, 5 binide Ticaret Odası’ndan olmak üzere 10 bin lira borç para almıştık.. Bunu da ödememiz lazım. Aklıma bir fikir geldi. Hemen Alay Komutanına gittim. Durumu anlattım. Bize 1 tabur asker verdi. Sabaha kadar o 1 tabur asker ve Çanakkaleli gençlerle birlikte Halk Bahçesi’nin etrafını dikenli tellerle çevirdik. Ertesi günde 1. Troia Festivali 10 Ağustos 1963 günü benim konuşmamla burada başladı. Festival bu zamana kadarda geldi. Bu zamana kadar festivale sahip çıkarak günümüze kadar gelmesini sağlayan bütün belediye başkanlarına teşekkür ediyorum. Bu işe baş koymuş arkadaşlarımı minnetle anıyorum. Aramızdan ayrılanlara da rahmet diliyorum. Bu festival Çanakkale’nin parlayan yıldızı olmaya devam edecek. Buna sahip çıkmaya devam edin” dedi.

İZZET MELİH DİLMAÇ KİMDİR?

İzzet Melih Dilmaç 17 Ocak 1917’de Kepez Köyü’nde doğmuş, aslen ailesi Sakız’dan buraya gelmişlerdi. Babası Halil Dilmaç, Çanakkale’nin siyasal, kültürel, ekonomik ve toplumsal yaşamında pek çok şeye öncülük etmişti. İngilizler Halil Bey’i tutukladıklarında bizzat Mustafa Kemal (Atatürk) Paşa İngiliz Yüksek Komiseri Harrington’a telgraf çekerek derhal Halil Bey’in bırakılmasını istemiş ve İngilizler bunu yerine getirmek durumunda kalmışlardı. Halil Bey, İsmet Paşa’nın da Çanakkale’de en çok güvendiği kimseydi. Halil Bey’in oğlu İzzet Melih Bey de babasının yolundan gitmişti. İlk ve ortaokulu Çanakkale’de okuduktan sonra İstanbul Haydarpaşa Lisesi’nden mezun olmuş ve yüksek öğrenimini İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde tamamlamıştı. 1943 yılında baba mesleği olan ticarete Çanakkale’de atılmıştı. Tahsilinin gereği ticareti bilimsel verilere göre yürütmüş ve başarılı olmuştu. Okulunu bitirdikten iki yıl sonra İzzet Melih Dilmaç 1945 yılında Türkiye’nin ekonomik durumu ile ilgili bir konferans vermişti. 1950 ile 1965 yılları arasında CHP Çanakkale İl Başkanlığını yapan İzzet Melih Dilmaç aynı zamanda Troia Festivali’nin kurulmasında etkin isimlerin başındaydı. 

Atatürk'ü de Çanakkale'de gören ve 101 yaşında hayatını kaybeden şehrin adeta canlı tarihi olan İzzet Melih Dilmaç’ı rahmetle anıyoruz. Mekanı Cenet olsun.

(HABER / FOTOĞRAF / GÖRÜNTÜ : Ayhan ÖNCÜ/ÇANAKKALE)

(Haber Kaynak ve Link Gösterilmeden İzinsiz Alınıp Yayınlanamaz)