Çanakkale Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Çanakkale merkeze bağlı Çınarlı Köyü sınırları içinde yer alan Sarı Saltuk Mezarı’nın bulunduğu alanı 1. Dereceden Korunması Gereken Kültür Varlığı olarak tescilledi.
Daha önce sit alanı dışında yen alan ve koruma altında olmayan Çanakkale merkeze bağlı Çınarlı Köyü sınırları içinde yer alan Sarı Saltuk Mezarı’nın bulunduğu alan ile ilgili dosyayı inceleyen Çanakkale Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, bu alanın korunması gereken kültür varlığı olduğunu belirledi.
SARI SALTUK KiMDİR?
Türk Dervişi (Alp Eren) ve Bektaşi Velisi Hacı Bektaş'ın çağdaşı olup, onun taraftarı idi. Seyit Lokman tarafından zapt edilen Oğuz nameye göre Sarı Saltık Dede (1263-1264) yıllarında Dobruca’da Babadağı havalisinde bulunan 10.000-12.000 kişi kadar olan Türkmen eri idare etmiştir. Kaynaklara göre Sarı Saltuk ve 10-12 bin Türkmen eri Rumeli’ye ilk sivil geçişi gerçekleştirmiştir. Türkler Selçuklular çağından başlayarak bir çok defalar Avrupa'ya geçmişlerdir. İlk geçiş 1263 yılında olmuş, 12 bin Türkmen den meydana gelen bir göçmen fıkrası Saltuk Dede idaresinde Karadeniz'in batı kıyısında Dobruca Tataristan'ı denen yöreye yerleşmişlerdir.
Gerçek mezarının Çanakkale’de olduğu iddia edilen Sarı Saltuk’un Çınarlı Köyü sınırları içinde yer alan Türbesinin üzerindeki mezar taşında aynen şu ifadeler yer almaktadır: “Haceganı divan-ı hümayundan Morevi Esseyyid İsa Efendi'nin teberrükü olarak, merhum cennetmekan Horasan erenlerinden Morevi Sarıca Sultan Hazretleri ruh-u şerifi için lillahi elfatiha (1225-1810)”
Merhum Fuat Köprülü, “Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar” adlı eserinin ilgili bölümünde, Sarı Saltuk ile ilgili başta Evliya Çelebi olmak üzere, diğer tarihi kaynaklardan bulabildiği bilgileri toplamıştır. Köprülü, meşhur bilgin Kemal Paşazade'nin, Mohaçnâmesi'nden naklederek şu bilgileri veriyor: “Dobruca kırı dedikleri yerde, velilik makamı sahibi, keramet aleminin tacını taşıyan Sarı Saltuk Sultan, hükümdar görüşlü ama fakir yaşayışlı azizlerdendi.”Bu sözler, onun Dobruca'da yaşayıp halkın büyük saygı duyduğu ve velayet makamına oturttuğu saygın bir kişi olduğunu göstermektedir. Köprülü, verilen bu bilginin tarihi bir temeli olduğunu söyleyerek, “(Hicri 662- Miladi 1263-1264) tarihinde birtakım Türkler, Sarı Saltuk mahiyetinde toplu olarak Dobruca'ya geçmişler ve sonra Karasioğullarından İsa Bey zamanında Balıkesir'e hicret etmişlerdir. Revan Köşkü'ndeki Selçuknâme nüshasında ise Dobruca ilinde doğan Müslümanlar topluca göç ederek Karasi iline geçtiler” demektedir.
Osmanlılardan önce Karasioğullarının egemenliğinde olan bu topraklara Dobruca'dan göç olduğu tarihi vesikalara dayanıyor. Müslümanlar ve gayrimüslimler tarafından sevilip sayılan Sarı Saltuk’un adına bu sebeple Rumeli’de ve Balkanlarda birçok ülkede mezar ve türbeler yapılmıştır. Bunlardan birisi de Çanakkale merkeze bağlı Çınarlı Köyü sınırları içinde yer alan Sarıcaeli Köyü Mezarlığı’nda yer alan tescilli kabridir. Buradaki mezarın Gazi Saltuk'un gerçek mezarı olma ihtimali çok yüksektir.
(HABER: Ayhan ÖNCÜ/ÇANAKKALE)
(Haber Kaynak ve Link Gösterilmeden İzinsiz Alınıp Yayınlanamaz)
Çanakkale Muharebeleri Esnasında Gelibolu Yarımadasından Çalınan Arkeolojik Değerler
Yazıyı Okuyun
