97 yıl önce Çanakkale’de gerçekleşen çetin savaşta kullanılan ve Çanakkale’nin de geçilmezliğinde önemli bir rol oynayan tarihi toplar yaklaşık 1 asır sonra tamamen gömülü oldukları toprak altından tek tek çıkarılmaya başlandı. Çanakkale merkeze bağlı Kumkale beldesinden başlanan tarihi topların gün yüzüne çıkarılması ile ilgili törene Çanakkale Valisi Güngör Azim Tuna, Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Mesut Özel, Kumkale Belediye Başkanı Süleyman Erte, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Türk Dünyası Değerlerini Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır ile çok sayıda vatandaş katıldı. Kumkale beldesinde Bağyerleri mevkiinde tamamen toprağa gömülü halde bulunan Çanakkale Savaşı’nın tanığı 97 yıllık tarihi topları çıkarmak için yapılan çalışmaların önemine değinen Çanakkale Valisi Güngör Azim tuna, “Tarihimize sahip çıkmak adına yaptığımız bu çalışmalarda toprağa gömülü olan topları tek tek gün yüzüne çıkarıp bunları başka yerlere nakledip sergileyeceğiz. Bu bölge ile birlikle Halileli ve civar bölgede toplam 9 tarihi top toprak altında bulunuyor. Bunları yaklaşık 30-40 günlük süre içinde yerlerinden çıkardıktan sonra sergileyeceğimiz yerlere nakledeceğiz” dedi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Türk Dünyası Değerlerini Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır da Vali Tuna’ya yapılacak çalışma ile ilgili bilgiler verdi. Çanakkale Savaşı sırasında bu bölgede 191 tarihi topun bulunduğundan bahseden Burhan Sayılır, bu topların büyük kısmının toprak altında olduğunu ve bunları tek tek çıkarıp sergilenmesi için çalışmalara başladıklarını belirtti.
Tarihi Topların Çoğu 1950-60’lı Yıllarda Devlet Tarafından Çelik Fabrikalarına Satılmış
Kumkale Belediye Başkanı Süleyman Erte ise yaptığı açıklamada yapılan çalışma ile tarihi topların 97 yıl sonra gün yüzüne çıkarılarak turizme kazandırılacağını belirterek, “Bu bölgede yaklaşık 200’i yakın top bataryasının olduğu büyüklerimiz tarafından bize söylenmişti. Hatta 1950 ve 1960’lı yıllarda devlet ihale ile bu topların büyük kısmını çelik fabrikalarına satmış. Bizlerde geri kalan bu tarihi topları ortadan kaybolmaması için bu çalışmayı başlattık” dedi. Ardından tamamen toprak altında olan tarihi topların çıkarılması için yapılan çalışmaya ilk kazmayı Çanakkale Valisi Güngör Azim Tuna, Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Mesut Özel, Kumkale Belediye Başkanı Süleyman Erte, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Türk Dünyası Değerlerini Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır birlikte vurdular. Vali Tuna ve beraberindekiler daha sonra toprak üstünde belirli kısımları yer alan tarihi topların bulunduğu tarlalarda da incelemelerde bulundu.