Çanakkale Müzesi 1936’da Değil, 1911 Yılında Kurulmuş!

Çanakkale’de ilk müzenin kuruluş tarihinin 1936 değil, 1911 yılı olduğu belirlendi.

Çanakkale merkeze bağlı Tevfikiye Köyü girişinde kurulanan Troya Müzesi’nde görevli Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, Müze Müdür Yardımcıları Kemal Çibuk, Sinem Düzgören, Müze Uzmanları Özgür Çavga, Musa Tombul, Hasan Taylan, Ayşenur Bozkurt, Osman Çapalov, Manolya Tükel, Derya Güney, Güney Can Gülşan, Nurver Ferendeci, Betül Özmen, Hazal Fırat, Gonca Dikenci, Özdem Güneri tarafından Devlet Arşivleri’nde yapılan araştırmada Çanakkale Müze’sinin 1911 yılında bugünkü öğretmen evinin bulunduğu Çanakkale İdadisi’nde kurulduğunu tespit etti.

Yıllarca yapılan açıklamalarda Çanakkale Müzesi’nin 1936 yılında Ermeni Kilisesi olarak kullanılan şuanki Fevzipaşa Mahallesi’nde Zafer Meydanı’nda yer alan yapıda kurulduğu bilinmekteydi. 

Çanakkale Müzesinin kuruluşu ile ilgili geniş çaplı bir araştırma yaptıklarını belirten Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, Çanakkale’deki müzecilik tarihinin yeniden belirlendiğini ifade ederek, “Bu kapsamda kurumsal geçmişimizi daha iyi öğrenmeye çabaladık. Birçok yayında Çanakkale Müzesi’nin kuruluş tarihi ve yeri farklı gösteriliyordu. Çalışmalarımızın büyük bir kısmını devlet arşivlerinde yürüttük. Çanakkale Müzesi’nin kuruluşuna ilişkin çok önemli bir belgeye rastladık. 1911 yılına ait belge, Çanakkale Müze Şubesi’nin kurulmasından bahsediyor. Hatta ilk belge, Çanakkale Müze Şubesi’nin kurulabilmesi için bir ödenek talebine ilişkin. 10 bin kuruşluk bir ödenek talebinde bulunuyor. Ardından bu bütçenin sağlandığını gördük. Böylece ilk müze binası olarak kullanılan yerin bilinen Ermeni Kilisesi olmadığını tespit etmiş olduk. İlk müze binası, bugün öğretmen evi olan Çanakkale İdadisi, yani Çanakkale Lisesi olduğunu tespit etmiş olduk. Müze-i Osmaniye Müdürlüğü’nden Maarif Nezareti’ne, yani Milli Eğitime gönderilen 15/07/1911 tarih ve 506 sayılı yazıda, Çanakkale Müze hademeliğine 100 kuruş maaşla Hamza Ağa’nın atandığı belgeleniyor. Yani müzenin ilk hademesi 1911 yılı Temmuz ayında işe giren Hamza Ağa. O dönemdeki Maarif Müdürümüz Sermet Efendi. Çanakkale Müzesi’nin de ilk müdürü oluyor. Böylece müzenin kuruluş tarihinin 1911 yılı olduğu tespit edildi. Osmanlı döneminde 1911 yılında başlayan müzecilik neye tekabül ediyor. İlk müzemiz bugünkü İstanbul Arkeoloji Müzesi, ardından Bursa ve Sivas açılıyor. Çanakkale Müzesi’nin ise Osmanlı topraklarında yapılmış en erken müzecilik uygulamalarından, müzecilik girişimlerinden biri olduğunu görüyoruz. Anadolu’da, Bursa ve Sivas’tan sonra Çanakkale Müzesi en erken tarihlerde açılan müze olarak karşımıza çıkıyor. Çanakkale Müzesi’nin 111. yılını bu yıl hep beraber kutluyor olacağız. Bu belge aynı zamanda Türk müzeciliğinin ne kadar eskiye ve geçmişe uzandığını, fakat üzerindeki tozu atmamız gerektiğini, üzerinde çalışma yapmamız gerektiğini bizlere gösterdi. Dolayısıyla bu belgeler Çanakkale müzeciliği için olduğu kadar Türk müzeciliği için de son derece önemli. Çanakkale’de en eski kamu kurumlarından birisinin de Çanakkale Müzesi olduğu belgelenmiş oldu” dedi.

(Haber Kaynak ve Aktif Link Gösterilmeden İzinsiz Alınıp Yayınlanamaz)