Bu Bina 150 Yıl Önce Muvakkithaneydi

(ÖZEL HABER) - Çanakkale’de Çarşı Caddesi ile Hapishane sokağın kesiştiği noktada 150 yıl önce yapılan bu tarihi binanın o yıllarda namaz vakitleri ile takvimlerin belirlendiği muvakkithane olarak adlandırılan yer olarak kullandığını biliyor muydunuz?

Hemen hemen hergün Çanakkale il merkezinde Çarşı Caddesi ile Hapishane Sokağın kesiştiği noktada yer alan bu tarihi binanın önünden geçenlerin çoğu bu yerin 150 yıl önce Muvakkithane olarak kullandığını bilmezler. Kitabesinde Hacı isminde birisi tarafından 1867 yılında yapıldığı belirtilen bu tarihi bina 2 kattan oluşuyor. İki cepheli olan yapının Hapishane Sokak üzeninde bulunan cephesi  üzerinde alt kata ve ikinci kata girişi sağlayan bir kapı yer alıyor. İkinci katın her iki cephesi üzerinde de balkona açılan kapılar bulunuyor. 150 yıl önce yapılan bu tarihi binanın o yıllarda namaz vakitleri ile takvimlerin belirlenmesi amacıyla kullanıldığı; ayrıca saat ayarları ile tamirlerinin de yapıldığı biliniyor. Alt katı ve üst katı birbirinden bağımsız olan bina günümüzde işyeri olarak kullanılıyor.

MUVAKKİTHANE HAKKINDA GENEL BİLGİ

Muvvakkithane, muvakkitlerin yani vakti tespit edenlerin çeşitli aletlerle namaz vaktini belirlediği, gözlem yaparak zamanı tespit ettikleri mekandır. Bu bağlamda muvakkithane, “vaktin belirlendiği mekan” anlamına gelmektedir. Namaz vakti belirlenmesiyle ilgili mesleğe daha önceki İslam medeniyetlerinde de rastlanmasına rağmen bu çalışmanın yapıldığı hususi bir mekan olarak muvakkithane tabirine Osmanlı İmparatorluğu’ndan önce rastlanmamıştır. Muvakkithaneler şehirlerdeki büyük camilerin bahçesine inşa edilmiş bir iki odadan büyük olmayan yapılardır. Bu yapılar içinde bulundukları külliyenin veya bitişik olduğu caminin vakfı tarafından idare edilir, buralarda çalışan kimselere ise zamanı ayarlayan, vakitten sorumlu kişi manasında muvakkit denilirdi. Ayrıca Osmanlı medeniyetinde külliye adıyla anılan yapının içerisinde pek çok farklı işlevi ve hizmeti sağlayan kamusal hizmet binaları bulunmaktaydı. İmaret, cami, şifahane gibi yapıların yanı sıra dini ve ilmi açıdan hizmet sağlayan kamu binaları arasında sayılabilecek muvakkithaneler külliyelerin içerisinde de bulunabilmekteydi. Dikdörtgen planlı inşa edilen yapıların yola bakan cepheleri geçenlerin saatleri daha iyi görebilmesi için üçgen bir düzlemde dışarıya taşacak şekilde tasarlanır; mevki olarak camilerin girişinde sağ veya sol tarafta yer alır. Bir yanı mutlaka sokağa bakan bu yapılar genelde tek katlıdır. İki katlı olanlar ise Sıbyan Mektebi, kütüphane gibi vakıf müesseseleriyle birleştirilerek kullanılmıştır.

(ÖZEL HABER : Ayhan ÖNCÜ/ÇANAKKALE)

(Haber Kaynak ve Link Gösterilmeden İzinsiz Alınıp Yayınlanamaz)