Avustralyalı ve Yeni Zelandalı 8 bine yakın turist, 96 yıl önce yapılan Çanakkale Savaşı'nda hayatını kaybeden atalarını çıkarmanın yapıldığı Anzak Koyu'nda düzenlenen törenlerle andı. Duygusal anlar yaşayan Anzaklar gözyaşlarına boğuldu. Geleneksel hale gelen törenlerin bu yıl 96.'sına katılacak olan Avustralya ve Yeni Zelanda'dan 8 bine yakın turist, gece geç saatlerden itibaren Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı'ndaki Anzak Koyu'na akın etti. Serin havaya rağmen erkenden Anzak koyuna gelen turistler, battaniye ve uyku tulumlarına sarılıp, çimlerin üzerinde uyuyarak törenin başlamasını bekledi. Avustralya ve Yeni Zelanda Kraliyet Hava Kuvvetleri Bandosu'nun sunduğu müzik dinletisinin ardından katılımcılar saat 05.30'da şafak ayinine katıldı. Törende, Yeni Zelanda ve Avustralya'dan gelen askerler, Anzak çıkarması sırasında ölenlerin anısına saygı duruşunda bulundu. Türkiye, Yeni Zelanda ve İngiltere milli marşları eşliğinde bayrakların göndere çekilmesinin ardından, günün anlam ve önemi ile ilgili konuşmalar yapıldı. Törende Avustralya Hava Kuvvetleri Komutanı Hava Mareşal Mart Binskin ve Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Murray McCully günün anlam ve önemi ile ilgili birer konuşma yaptı. Konuşmaları dikkatle dinleyen Anzaklar, daha sonra ülkelerinden özel olarak gelen rahip tarafından savaş sırasında ölenler için okunan duaya eşlik etti. Türkiye, İngiltere, Yeni Zelanda, Avustralya, Kanada ve Hindistan üst düzey yetkililerinin Anzak Anıtı'na çelenk koymaları ile tören sona erdi. Anzak Koyu'nda düzenlenen törene Çanakkale Valisi Yardımcısı Ali Partal, Avustralya Hava Kuvvetleri Komutanı Hava Mareşal Mark Binskin, Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Murray McCully, Avustralya Gazi İşleri Bakanı ve Anzak 100. yıldönümü törenlerinden sorumlu Başbakan Yardımcısı Warren Snowdon, Yeni Zelanda Savunma Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Rhys Jones, Avustralya'nın Ankara Büyükelçisi Ian Biggs, Yeni Zelanda'nın Ankara Büyükelçisi Tony Browne, Avustralya Gazi İşleri Bakanlığı Müsteşarı Ian Campbell, Eceabat Kaymakamı Bülent Uygur ile civar belediye başkanları, askeri mülki erkan ve 11 ülkenin diğer temsilcileri katıldı. Bu arada törenin sona ermenin ardından özel güvenlik yetkilileri ile basın mensupları arasında tartışma yaşandı. Protokol üyelerinin bölgeden ayrılmadan basın mensuplarının geçmesine izin verilmemesi gerginliğe yol açtı.
AVUSTRALYA ANITI'NDA ANMA TÖRENİ DÜZENLENDİ
Anzak törenlerinin 96. yıldönümü etkinlikleri kapsamında sabah gerçekleştirilen şafak ayininin ardından Avustralya Anıtı'nda da tören düzenlendi. Avustralya Anıtı'ndaki (Lone Pine) tören, Avustralya Savunma Kuvvetleri Bandosu ve Korosu'nun konseri ve Avustralya Muhafız Birlikleri tarafından oluşturulan merasim kıtasının yerini alması ile başladı. Törende konuşan Avustralya Gazi İşleri Bakanı ve Anzak 100. yılından sorumlu Başbakan Yardımcısı Warren Snowdon, Çanakkale Savaşı'nda ölen 4 binin üzerindeki Avustralyalı askerin mezarının nerede olduğunun bilinmediğini belirterek, "Arkamda gördüğünüz duvarda bu askerlerin isimleri yazılı. 1915 Ağustos'undaki muharebelerde bizimle beraber savaşan 700 Yeni Zelandalı kardeşimizi de burada anıyoruz. Burası, savaşmak için dünyanın öbür ucundan Türk topraklarına gelen iki küçük ülkenin savaştan nasıl etkilendiğini bize anımsatmaktadır. Bu savaşın bedeli ağır oldu. Lone Pine'da dört gün süren muharebelerde 2 binin üzerinde Avustralyalı ve 6 bin 900'ün üzerinde Türk askeri hayatını kaybetti. Bu kayıplar sayesinde Anzaklar bir miktar taktik değerlerini geliştirme fırsatını buldu" dedi. Snowdon, Çanakkale Savaşı'nda hayatını kaybeden askerlerin 1915 yılında buradaki ve daha sonra Avrupa'daki vahim savaşlarda gösterdiği dirayetten çok şey öğrendiklerini de belirterek, "Lone Pine Muharebesi'nde her iki taraf da cesurca savaştı. Anzaklar bir süreliğine bile olsa bu bölgeyi güçlü düşmanlara karşı elinde tuttu. Fakat genç nesillerimiz bu geçici zaferin bedelinin ne kadar ağır, ne kadar yıkıcı olduğunu daha sonra fark etti. Biz de şu an onları düşünmek ve anmak için duruyoruz. Bu cesur siper kazıcılarını, bu kahramanları saygıyla anıyoruz ve onlardan öğreniyoruz. Bu savaşta ölen askerlerin hizmeti ve fedakarlığı savaşın şartlarını ve etkilerini daha iyi anlamamızı sağladı. Bu sayede tehlikeye attığımız kişilere daha iyi bakabiliyoruz. Günümüzde dünyanın herhangi bir yerindeki kuvvetlerimiz içlerinde Anzak ruhunu taşıyorlar. Bu dünyayı daha iyi bir yer haline getirmek umuduyla bize hizmet ediyorlar ve bizim için savaşıyorlar" diye konuştu.
"BU SAVAŞIN EN ÖNEMLİ ÖZELLİĞİ ASKERLER ARASINDA KURULAN DOSTLUK BAĞIYDI"
Avustralya Gazi İşleri Bakanlığı Müsteşarı Ian Campbell ise, törenin gerçekleştirildiği bölgede 1915 yılında 7 günde çok sayıda kişinin hayatını kaybettiğini belirterek, "Biz ne yazık ki, burayı o günkü haliyle göremiyoruz. Çığlıkları duyamıyor, göğüs göğse çarpışmanın şiddetini hissedemiyoruz. Ayaklarımızın altında tavşan yuvası gibi siperlerin içinde kısılı kalmanın ortaya çıkardığı klostrofobi duygusunu hissedemiyoruz. Bu savaşın en önemli özelliği askerler arasında kurulan dostluk bağıydı. Bu dostluk savaşın en önemli özelliklerinden birisiydi. Savaş farklı geçmişleri olan, sivil hayatta belki de asla bir araya gelemeyecek insanları bir araya getirmişti. Bu dostluk savaşın dehşetine karşı bir kalkan oluşturmuş, zor şartlar altında yüzlerde bir gülümsene oluşturabilmiş, umutları ayakta tutmuştur" dedi. Yapılan konuşmaların ardından ilahiler okunup dua edildi. Tören anıta çelenklerin konulması ve ulusal marşların çalınması ile sona erdi. 8 bine yakın Avustralya ve Yeni Zelandalı Anzak, törenin ardından mezarları ziyaret edip çiçek bıraktı. Törene Çanakkale Vali Yardımcısı Ali Partal, Avustralya Hava Kuvvetleri Komutanı Hava Mareşal Mark Binskin, Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Murray McCully, Avustralya Gazi İşleri Bakanı ve Anzak 100. yıldönümü törenlerinden sorumlu Başbakan Yardımcısı Warren Snowdon, Yeni Zelanda Savunma Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Rhys Jones, Avustralya'nın Ankara Büyükelçisi Ian Biggs, Yeni Zelanda'nın Ankara Büyükelçisi Tony Browne, Avustralya Gazi İşleri Bakanlığı Müsteşarı Ian Campbell, Eceabat Kaymakamı Bülent Uygur ile askeri, mülki erkan ve 11 ülkenin diğer temsilcileri katıldı.