15. Kuruluş yılını tamamlayan Tarihi Kentler Birliği’nin 2015 yılı ikinci büyük buluşması Çanakkale’de gerçekleştirildi. Çanakkale, Tarihi Kentler Birliği’nin büyük buluşmasında 77 belediye başkanı, 20 belediye başkan vekili, 15 belediye başkan yardımcısı, 86 belediye meclis üyesi, 31 müdür ve uzman ile ÇEKÜL ve Tarihi Kentler Birliği’nden çok sayıda üye, Çanakkaleli ilçe ve belde Belediye Başkanları, STK’lar, kurum ve kuruluş temsilcileri, muhtarlar ve çok sayıda davetliyi ağırladı. ÇTSO Kongre ve Fuar Merkezi’nde gerçekleşen ilk gün etkinliği açılış konuşmaları ile başladı. Ev sahibi Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, açılış konuşmasına davetlileri tek tek selamlayarak başladı. Başkan Gökhan, “ “Anadolu Buluşması” Çanakkale’de ilk kez düzenlenmiyor. İlk Anadolu Buluşması 100 yıl önce yine Çanakkale’deydi. Hatta bu; Anadolu’nun buluşmasının da ötesinde Trakya’nın, Ortadoğu’nun, Balkanlar’ın ve Kuzey Afrika’nın buluşmasıydı. Yöresi, kökeni, rengi, mezhebi ne olursa olsun gönüller 100 yıl önce burada buluşmuştu. Bu topraklar altında yatıp ölümsüzlüğü tadanlar, bugün burada buluşan sizlerin geldiği yerlerden ve hatta daha uzaklardan çıkıp gelmişti. Neredeyse her evden gelen bir genç, Çanakkale’den bir daha geri dönememişti. Huzurlarınızda ruhları şad olsun diyor, aziz hatıralarını saygıyla selamlıyorum. “Yılın Son Anadolu Buluşması”nda, Çanakkale Savaşlarının 100. Yılında “Kültürel Mirasın Korunmasında Öncelikli Değer: Barış” başlığının seçilmesi de ayrıca anlamlıdır. Vurgulamalıyım ki, savaş çığırtkanlarının sesinden daha kötüsü, barışı isteyenlerin kayıtsızlığıdır. Ne mutlu ki Tarihi Kentler Birliği bu konuya kayıtsız kalmamıştır. Biz de Çanakkale Belediyesi olarak daima “barış” a vurgu yapıyor, Çanakkale’yi “Barışın Kenti” olarak tanımlıyor, her fırsatta “Barış Kültürümüz Olsun” diyoruz. En kötü barışın en iyi savaştan daha iyi olduğunu biliyoruz” diye konuştu. Konuşmasında son günlerde yaşanan üzücü terör olaylarına da değinen Başkan Gökhan, “Terörün yeniden can almaya, yakıp, yıkmaya başladığı şu acı günlerin bir an önce sona erdirilmesini, barışın yeniden tesis edilmesini istiyoruz” dedi.
“Mirasa Konmak Değil, Mirası Korumak Önemlidir”
Başkan Gökhan, konuşmasını şöyle sürdürdü; “Sorumluluğumuz çok büyük. Medeniyetlerin beşiği ülkemizde devralınan ve layıkıyla devredilmesi gereken büyüleyici bir mirasa sahibiz. Çanakkale’de tarihi, kültürel ve doğal miras zengini bir şehir. Bu birliğin bir üyesi olan Çanakkale Belediyesi’nin bir davası var: O da “miras davasıdır”. Tarihi Kentler Birliği’nin üyesi olan her bir yerel yönetim eşsiz miraslara konmuştur. Fakat vurgulamalıyız ki “mirasa konmaktan daha önemlisi mirası korumaktır.” Mirasyedi olmamaktır. Mirası, birtakım ihtiraslara kurban etmemektir. Bu sayede; geçmişimizin medeniyet çabalarını öğreniriz. İnsani girişimlerini, vizyonlarını ve misyonlarını, ilkelerini ve değerlerini kavrarız. Vardıkları noktayı, edindikleri birikimi, zaman ve mekân algılarını anlarız. Bunlar bin yılların değerleri olarak bize yön gösterir, ufuk açar. Bu sebeple yaptığımız belediyecilik çalışmaları içinde önemli olan, dünden geleni korumaktır. Bunun için Çanakkale Belediyesi olarak; kurduğumuz eserlerden çok koruduğumuz eserlerle övünüyoruz. Tarihi yapılarımız kadar, tarih için yaptıklarımızla da övünüyoruz.”
“TKB, Bizlerin Gözünü Açtı”
Gökhan, “Tarihi Kentler Birliği’nin yerel yönetimlere, yerel yönetim çalışanlarına dolayısıyla kentlerimize olan katkıları paha biçilmezdir. Tarihi Kentler Birliği; çok önemli tarihi ve kültürel mirasları barındıran kentlerin biz Belediye Başkanlarının adeta gözünü açmıştır. Değerlerimizi koruma, yaşatma ve yenilerini katma konusunda işbirliği, bilgi-belge-eğitim gibi pek çok destekle bizleri yüreklendirmiş ve adeta daha iyilerini hayata geçirme konusunda tatlı bir yarışa da sokmuştur.Birliğin yasal düzenlemelerde aktif bir rol üstlenmesiyle alınan olumlu sonuçlar, yerel yönetimlerin de ilerlediği yolu açmıştır” şeklinde konuştu. Başkan Gökhan, Çanakkale Belediyesi olarak doğal ve kültürel mirasın korunması konusunda yapılan çalışmalardan da söz ederek, “ÇEKÜL Vakfı ile birlikte yürüttüğümüz Kentler Çocuklarındır Kültürel Eğitim Programıyla, kentimizin tüm tarihi ve kültürel mekânlarını çocuklara rehber eşliğinde gezdiriyor, kentin geçmişini, yaşayan kıdemli hemşerilerimizin ağzından onlara dinletip, görüp akıllarında kalanları resmetmelerini istiyoruz. Örneğin Kazdağları’nın korunması için yıllardır altın madencileriyle mücadele ediyoruz. Yeraltı zenginlikleri bahane edilerek yeraltının ve üstünün katledilmesine karşı duruyoruz. Konuyu Birleşmiş Milletler’e ve Avrupa Parlamentosu gündemine taşımaya çalışıyoruz. Koruma anlayışımız tarihi ve kültürel mirasın tecridinden yana değildir. Aksine bunların yaşamın işlevsel bir parçası haline getirilerek korunmasını savunuyoruz. Örneğin kısa adı ÇEYAP olan “Çanakkale Evleri Yaşatma Projesi” böyle bir çalışmanın ürünüdür. Korfmann Kütüphanesi, Kent Müzesi ve Arşivi, Yazar Sanatçı Evi, Seramik Müzesi, Ece Ayhan Evi gibi daha birçok örnek proje bu yaklaşım sonucu ortaya çıkan eserlerdir. Bu süreci başarıyla yürüten ÇEYAP – Tarihi Kent Komisyonu adına Danışman Prof.Dr.Cengiz Eruzun ve Mimar İsmail Erten’e de teşekkürlerimi sunarım. Tarihimizin ve birikimlerimizin direncini kendi kaderlerine terk etmiyor, kentle ilgili kararları, kentliyle birlikte alıyoruz. Örneğin 1994 yılında başlayan Kentsel Koruma Planı bu duyarlılıkla ortaya çıkmış ve uygulanmıştır. Aynalı Çarşı’dan Yalı Hanına, Saat Kulesi’nden askeri ve sivil yapılara kadar birçok yenileme bu duyarlılığın sonucudur. Çanakkale Evleri Yaşatma Projesi Çalışmamız, Kent Meydanı çalışmalarımız, Kentsel SİT Alanı projemiz alanda yaşayan insanların, kentin duyarlı kesimlerinin, uzman kişilerin, sivil toplum örgütlerinin, resmi kurumların planın her safhasına ve karar süreçlerine katılmasıyla oluşmuştur. Halk toplantıları ve anket çalışmaları ile yönetim tabana yayılmıştır. “Çarşı Caddesi ve Yakın Çevresi Cephe İyileştirme ve Sağlıklaştırma Çalışmaları” adıyla yürüttüğümüz projeyle, 52 gönüllü kentlimiz projeye tuğlasından, boyasına, camından, çerçevesine sponsor olmuşlardır. Bu çalışmamız Tarihî Kentler Birliği tarafından 2004 yılında düzenlenen “Mirası Koruma ve Uygulamalarını Özendirme Yarışması”nda Metin Sözen Koruma Büyük Ödülünü almıştır. Tarihi Kentler Birliğinin Korumacılık anlayışını özendirmek üzere her yıl açtığı çeşitli kategorilerde ki yarışmalarda aldığımız başka ödüllerimiz de var; Çanakkale Kent Müzesi ve Arşivi, Saat Kulesi ve Meydan Düzenleme Uygulaması, Çanakkale Seramik Müzesi ile de çeşitli ödüllere layık görüldük. Daha iyisini başarmak için yüreklendiren Tarihi Kentler Birliği Danışma kuruluna da kıymetli ödüller için çok teşekkür ederim” dedi.
Tarihi Kentler Birliği Buluşması’nda bir diğer konuşmayı yapan TKB Danışma Kurulu Başkanı ve ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen, Birliğin 15 yıldır tüm üyeleriyle birlik ve beraberlik içinde çalıştığını kaydetti. Sözen, “Tarihi Kentler Birliği’nin en büyük başarısı kimse kimseye hangi partiden seçildiğini sormamıştır” diyerek, birlik içerisinde uyumlu ve ayrım gözetmeksizin gerçekleştirilen çalışmalar olduğuna vurgu yaptı.
Bir diğer konuşmacı TKB Danışma Kurulu Üyesi Asım Güzelbey ise, toplantının “Kültürel Mirasın Korunmasında Öncelikli Değer: Barış” temasının çok önemli olduğuna vurgu yaptı. Tarihin ilk yazılı barış anlaşması olan Kadeş Anlaşmasının Anadolu topraklarında imzalandığını da sözlerine ekleyen Güzelbey, barış teması altında Çanakkale’de buluşmanın da önemli olduğunu kaydetti. Dünyada artık ülkelerin değil, şehirlerin yarıştığını belirten Güzelbey, bu çerçevede Tarihi Kentler Birliği’ne de önemli görevler düştüğüne vurgu yaptı.
Bir süre önce görevine başlayan Çanakkale Valisi Hamza Erkal da, kısa süre olmasına rağmen şehri gezdiğini ve tanımaya çalıştığını belirterek, kentin çok önemli tarihi ve kültürel miraslara sahip olduğunu ve bu değerlerin büyük çoğunluğunun koruma altına alındığından söz etti. Açılış konuşmalarının ardından ÇTSO Kongre ve Fuar Merkezi’ndeki Pirireis Müzesini gezen konuklar, ardından akşam yemeğinde bir araya geldi. Tarihi Kentler Birliği’nin Çanakkale Buluşması etkinlikleri panel ve kent gezisi ile devam etti. Buluşma Tarihi Kentler Birliği Meclis Toplantısı ve Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı gezisi ile sona erdi.